SEDEX (Supplier Ethical Data Exchange), işletmelerin etik, sosyal ve çevresel performanslarını değerlendiren küresel bir platformdur. Özellikle perakende, gıda, teknoloji, hizmet ve üretim sektörlerinde tedarikçi uyumluluğunu ölçmek için kullanılır. Lütfen sosyal performans ölçümü için kullanılan diğer denetim türleri ile karşılaştırma için bu yazıya (https://aysemece.com/2017/04/04/amfori-bsci-sa8000-sedex-wca-vb-sosyal-uygunluk-standartlari-ve-musteri-davranis-kurallari/) bakınız.
🔹 SMETA (Sedex Members Ethical Trade Audit) şeffaf ve sorumlu tedarik zinciri oluşturmak amacı ile uygulanan en yaygın denetim metodolojisidir. Genel olarak sürdürülebiliriliğe (çevre , yasa ve ekonomik göstergeler) uygun bir bir sosyal uygunluk yönetim sisteminin kurulmasını ve sürekli ölçülmesini/ raporlanmasını gerektirir. Tüm yönetim sistemleri ile entegre edilebilir( ISO9001, Amfori BSCI, Marka Denetim ve takip sistemleri).
🔹 Denetim 4 Temel Modül üzerinden yürütülür: İş Sağlığı ve güvenliği, çalışan hakları( İnsan Kaynakları), çevre yönetimi, etik ticaret ve iş ahlakı. ETI Base Code _Davranış Kuralları takip edilir.
💡SEDEX denetimleri, markaların şeffaflık, sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk ilkelerine uygunluğunu ortaya koyar.
📊 SEDEX Denetim Süreci
1. Ön Değerlendirme – Şirket içi politika ve uygulamalar gözden geçirilir. Sedex platformunda SAQ doldurulur. Denetim öncesi gönderilir.
2. Belge İnceleme – Çalışan sözleşmeleri, Sosyal uygunluk yönetim sistemi, iç denetim ve tedarikçi değerlendirmeleri, insan kaynakları süreçleri (zaman kayıtlarıi ücret bordroları), çevre izinleri kontrol edilir.
3. Sahada Gözlem – Fabrika/üretim alanında çalışma koşulları incelenir.
4. Çalışan Görüşmeleri – Çalışanlara anketler yapılarak uygulamalar değerlendirilir.
5. Raporlama & İyileştirme – Bulgular paylaşılır, düzeltici aksiyonlar alınır. En son Sedex (SMETA) platformundan sedex denetimr aporu yayınlanır ( published) ve müşterilerle paylaşılır.
📌 Neden SEDEX Önemli?
✔ Müşteri taleplerini karşılar (IKEA, Tesco, Unilever, Morrison vb gibi markalar SEDEX ister).
✔ Riskleri azaltır (çocuk işçi, adil olmayan ücretler gibi sorunlar tespit edilir).
✔ Marka itibarını güçlendirir. Alt Tedarikçilerin de bu sisteme dahil olması ve sürekli izlenmesi gerekir.
✔ Sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlar.
🚀 SEDEX’e Hazır mısınız?
- Çalışan hakları ve çevre politikalarınızı gözden geçirin. Alt tedarikçilerinizi değerlendirin.
- Genel Sosyal uygunluk sistemini kurun ve KPI (anahtar performans göstergesi) ile sürekli ölçün, raporlayın.
- SMETA denetimi için uzman danışmanlardan destek alın.
- Sürekli iyileştirme ile rekabet avantajı yakalayın.
- Hazırlık Aşaması:
- SEDEX kaydı
- Dokümanların hazırlanması
- Denetim Günü:
- Açılış toplantısı
- Fabrika turu
- Çalışan görüşmeleri
- Doküman incelemesi
- Raporlama:
- Uygunsuzlukların bildirilmesi
- Kapanış toplantısı
- CAPR Süreci:
- Düzeltici faaliyetlerin bildirilmesi
- Yüklemeler SEDEX platformuna yapılır

Bu içerik, etik tedarik zinciri yönetimi konusunda farkındalık yaratmak için hazırlanmıştır. Perakende, gıda, teknoloji, hizmet ve üretim sektörlerinde SEDEX uyumluluğu, müşteri güvenini artırır!
👉 SEDEX danışmanlık, eğitim ve ikinci taraf denetim hizmetlerimizle tedarik zincirinizi güvence altına alın!
🖋 Dr. Ayşem Ece Yalçınkaya – Veri Analizi ve Yönetim Sistemleri Eğitmeni, Denetçi ve Süreç Mimarı
